Reference Text
Time Left10:00
ਲੋਹੜੀ
ਉੱਤਰੀ
ਭਾਰਤ
ਦਾ
ਖ਼ਾਸ
ਕਰ
ਪੰਜਾਬ
ਅਤੇ
ਹਰਿਆਣੇ
ਦਾ
ਖੇਤੀਬਾੜੀ
ਨਾਲ
ਸਬੰਧਤ
ਇੱਕ
ਮਸ਼ਹੂਰ
ਤਿਉਹਾਰ
ਹੈ
ਅਤੇ
ਪੰਜਾਬ
ਅਤੇ
ਹਰਿਆਣਾ
ਤੋਂ
ਇਲਾਵਾ
ਇਹ
ਹਿਮਾਚਲ
ਪ੍ਦੇਸ਼
ਅਤੇ
ਦਿੱਲੀ
ਵਿੱਚ
ਵੀ
ਬੜੀ
ਧੂਮ-ਧਾਮ
ਨਾਲ
ਮਨਾਇਆ
ਜਾਂਦਾ
ਹੈ।
ਇਹ
ਸਰਦੀਆਂ
ਦੇ
ਅੰਤ
ਅਤੇ
ਹਾੜ੍ਹੀ
ਦੀਆਂ
ਫ਼ਸਲਾਂ
ਦੇ
ਪ੍ਫੁੱਲਤ
ਹੋਣ
ਦਾ
ਤਿਉਹਾਰ
ਹੈ।
ਜਿਸ
ਘਰ
ਮੁੰਡੇ
ਨੇ
ਜਨਮ
ਲਿਆ
ਹੋਵੇ
ਉਹਦੀ
ਪਹਿਲੀ
ਲੋਹੜੀ
ਵਜੋਂ
ਇਸ
ਤਿਉਹਾਰ
ਨੂੰ
ਵੱਡੇ
ਜੋਸ਼
ਨਾਲ
ਮਨਾਇਆ
ਜਾਂਦਾ
ਹੈ।
ਕੁਆਰੀਆਂ
ਪੰਜਾਬੀ
ਕੁੜੀਆਂ
ਲਈ
ਵੀ
ਇਹ
ਵਿਸ਼ੇਸ਼
ਅਹਿਮੀਅਤ
ਦਾ
ਧਾਰਨੀ
ਹੈ।
ਵਣਜਾਰਾ
ਬੇਦੀ
ਦਾ
ਮੰਨਣਾ
ਹੈ
ਕਿ
ਲੋਹੜੀ
ਪੰਜਾਬ
ਵਿੱਚ
ਪ੍ਚੱਲਿਤ
ਕਿਸੇ
ਸਮੇਂ
ਸੂਰਜ
ਦੇਵ
ਦੀ
ਪੂਜਾ
ਦੀ
ਹੀ
ਰਹਿੰਦ
ਹੈ।
ਕੱਤਕ
ਵਿੱਚ
ਸੂਰਜ
ਧਰਤੀ
ਤੋਂ
ਕਾਫ਼ੀ
ਦੂਰ
ਹੁੰਦਾ
ਹੈ
ਤੇ
ਉਸ
ਦੀਆਂ
ਕਿਰਨਾਂ
ਧਰਤੀ
ਉੱਤੇ
ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ
ਬਹੁਤੀਆਂ
ਗਰਮ
ਨਹੀਂ
ਰਹਿੰਦੀਆਂ।
ਪੁਰਾਤਨ
ਕਾਲ
ਵਿੱਚ
ਲੋਕ
ਇਸ
ਪ੍ਕਿਰਿਆ
ਨੂੰ
ਸੂਰਜ
ਦੀ
ਤਪਸ਼
ਘਟ
ਜਾਣ
ਨਾਲ
ਜੋੜਦੇ
ਸਨ।
ਸੂਰਜ
ਦੇ
ਚਾਨਣ
ਤੇ
ਤਪਸ਼
ਨੂੰ
ਮੁੜ
ਸੁਰਜੀਤ
ਕਰਨ
ਲਈ
ਲੋਹੜੀ
ਦੀ
ਅੱਗ
ਬਾਲ਼ੀ
ਜਾਂਦੀ
ਸੀ।
ਇਹ
ਲੋਕ
ਮਨ
ਦੀ
ਹੀ
ਇੱਕ
ਪ੍ਵਿਰਤੀ
ਸੂਰਜ
ਨੂੰ
ਰੌਸ਼ਨੀ
ਤੇ
ਗਰਮੀ
ਦੇਣ
ਦਾ
ਪੁਰਾਤਨ
ਲੋਕਧਾਰਾਈ
ਢੰਗ
ਸੀ।
ਲੋਹੜੀ
ਦਾ
ਇਤਿਹਾਸ
ਦੁੱਲਾ
ਭੱਟੀ
ਦੀ
ਕਹਾਣੀ
ਨਾਲ
ਵੀ
ਜੁੜਿਆ
ਹੋਇਆ
ਹੈ।
ਦੁੱਲਾ
ਭੱਟੀ
ਅਕਬਰ
ਦੇ
ਸ਼ਾਸ਼ਨਕਾਲ
ਦੌਰਾਨ
ਇੱਕ
ਡਾਕੂ
ਸੀ
ਜੋ
ਕਿ
ਅਮੀਰ
ਲੋਕਾਂ
ਦਾ
ਮਾਲ
ਲੁੱਟ
ਕੇ
ਗਰੀਬ
ਲੋਕਾਂ
ਵਿੱਚ
ਵੰਡ
ਦਿੰਦਾ
ਸੀ।
ਉਸ
ਇਲਾਕੇ
ਦੇ
ਗਰੀਬ
ਲੋਕ
ਉਸ
ਦੀ
ਇਸ
ਦਰਿਆ-ਦਿਲੀ
ਦੇ
ਕਾਇਲ
ਸਨ
ਇਸ
ਕਰ
ਕੇ
ਉਹ
ਲੋਕ
ਉਸ
ਦਾ
ਆਦਰ-ਸਤਿਕਾਰ
ਤੇ
ਉਸ
ਨੂੰ
ਪਿਆਰ
ਵੀ
ਕਰਦੇ
ਸਨ।
ਇੱਕ
ਵਾਰ
ਦੀ
ਗੱਲ
ਹੈ
ਕਿ
ਉਸ
ਨੇ
ਇੱਕ
ਲੜਕੀ
ਤੋਂ
ਅਗਵਾਕਾਰਾਂ
ਤੋਂ
ਇੱਕ
ਲੜਕੀ
ਨੂੰ
ਛੁਡਾਇਆ
ਤੇ
ਉਸ
ਲੜਕੀ
ਨੂੰ
ਆਪਣੀ
ਧਰਮ
ਦੀ
ਧੀ
ਬਣਾ
ਲਿਆ।
ਜਦ
ਦੁੱਲਾ-ਭੱਟੀ
ਨੇ
ਉਸ
ਲੜਕੀ
ਦਾ
ਵਿਆਹ
ਕੀਤਾ
ਤਾਂ
ਉਸ
ਨੇ
ਉਸ
ਦੇ
ਵਿਆਹ
ਵਿੱਚ
ਤੋਹਫ਼ੇ
ਦੇ
ਤੌਰ
ਤੇ
ਸ਼ੱਕਰ
ਪਾ
ਦਿੱਤੀ
ਸੀ।
ਇੱਕ
ਹੋਰ
ਦੰਤ-ਕਥਾ
ਅਨੁਸਾਰ:
ਸੁੰਦਰੀ-ਮੁੰਦਰੀ
ਇੱਕ
ਗਰੀਬ
ਬ੍ਾਹਮਣ
ਦੀਆਂ
ਮੰਗੀਆਂ
ਹੋਈਆਂ
ਧੀਆਂ
ਸਨ
ਪਰ
ਗਰੀਬੀ
ਕਾਰਨ
ਵਿਆਹ
ਵਿੱਚ
ਦੇਰ
ਹੋ
ਰਹੀ
ਸੀ।
ਹਾਕਮ
ਨੂੰ
ਕੁੜੀਆਂ
ਦੇ
ਹੁਸਨ
ਦਾ
ਪਤਾ
ਲੱਗ
ਗਿਆ
ਤਾਂ
ਉਸ
ਨੇ
ਇਨ੍ਹਾਂ
ਨੂੰ
ਜ਼ੋਰੀਂ
ਚੁੱਕਣ
ਦੀ
ਧਾਰ
ਲਈ
ਲਈ।
ਇਸ
ਦੀ
ਭਿਣਕ
ਬ੍ਾਹਮਣ
ਨੂੰ
ਵੀ
ਪੈ
ਗਈ।
ਇਸ
ਲਈ
ਉਸਨੇ
ਕੁੜੀਆਂ
ਦਾ
ਜਲਦੀ
ਵਿਆਹ
ਕਰਨ
ਲਈ
ਜੰਗਲ
ਵਿੱਚ
ਦੁੱਲੇ
ਨਾਲ
ਸੰਪਰਕ
ਕੀਤਾ
ਅਤੇ
ਦੁੱਲੇ
ਨੇ
ਵਿਆਹ
ਦੀ
ਜ਼ੁੰਮੇਵਾਰੀ
ਲੈ
ਲਈ
ਅਤੇ
ਸੁਖਦੇਵ
ਮਾਦਪੁਰੀ
ਦੇ
ਸ਼ਬਦਾਂ
ਵਿੱਚ,
ਕੁੜੀਆਂ
ਦੇ
ਸਹੁਰਿਆਂ
ਨੇ
ਹਾਕਮ
ਤੋਂ
ਡਰਦਿਆਂ
ਕਿਹਾ
ਕਿ
ਉਹ
ਰਾਤ
ਸਮੇਂ
ਹੀ
ਵਿਆਹੁਣ
ਆਉਣਗੇ।
ਪਿੰਡ
ਤੋਂ
ਬਾਹਰ
ਜੰਗਲ
ਵਿੱਚ
ਵਿਆਹ
ਰਚਾਉਣ
ਦਾ
ਪ੍ਬੰਧ
ਕੀਤਾ
ਗਿਆ।
ਰੌਸ਼ਨੀ
ਲਈ
ਲੱਕੜੀਆਂ
ਇਕੱਠੀਆਂ
ਕਰ
ਕੇ
ਅੱਗ
ਬਾਲੀ
ਗਈ।
ਦੁੱਲੇ
ਨੇ
ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ
ਦੇ
ਪਿੰਡਾਂ
ਤੋਂ
ਦਾਨ
ਇਕੱਠਾ
ਕੀਤਾ।
ਪਿੰਡ
ਵਿੱਚ
ਜਿਹਨਾਂ
ਦੇ
ਘਰ
ਨਵੇਂ
ਵਿਆਹ
ਹੋਏ
ਸਨ
ਜਾਂ
ਜਿਹਨਾਂ
ਦੇ
ਬਾਲ
ਜਨਮੇ
ਸਨ
ਉਨ੍ਹਾਂ
ਨੇ
ਵੀ
ਸੁੰਦਰ-ਮੁੰਦਰੀ
ਦੇ
ਵਿਆਹ
’ਤੇ
ਆਪਣੇ
ਵੱਲੋਂ
ਕੁਝ
ਨਾ
ਕੁਝ
ਗੁੜ-ਸ਼ੱਕਰ
ਤੇ
ਦਾਣੇ
ਆਦਿ
ਦੇ
ਰੂਪ
ਵਿੱਚ
ਦਾਨ
ਦਿੱਤਾ।
ਦੁੱਲੇ
ਕੋਲ
ਕੰਨਿਆ-ਦਾਨ
ਦੇਣ
ਲਈ
ਇੱਕ
ਲੱਪ
ਸ਼ੱਕਰ
ਦੀ